22 listopada 2016 roku w Pałacu Buckingham ambasador RP Arkady Rzegocki podarował królowej Elżbiecie II szopkę krakowską. W szopce połączone zostały elementy polskie i brytyjskie. Znalazła się w niej m.in. wieża Big Ben, która od 2012 r. nosi oficjalną nazwę Wieży Elżbiety, oraz figurka gwardzisty królewskiego. Dzieło to, specjalnie na uroczystość w Pałacu Buckingham, wykonał znany krakowski szopkarz Jan Kirsz. Autor opowiada o procesie tworzenia szopki.
Archiwa tagu: tradycje krakowskie
Ze zbiorów Cyfrowego Thesaurusa – Rękawka
Rękawka – stara krakowska tradycja początkowo związana z przesileniem wiosennym. Później połączona z Wielkanocą. Dziś odbywa się w wtorek po Wielkanocy – niegdyś wtorek też był dniem świątecznym. Tradycyjnie Rękawka odbywała się pod kopcem Krakusa na wzgórzu Lasoty, jednak gdy w połowie XIX wieku miłościwie nam panujący cesarz postanowił uczynić z Krakowa twierdzę i jeden z fortów tejże twierdzy usytuować właśnie obok kopca, obchody przeniesiono pod stary kościół św. Benedykta. Pod kopiec Rękawka powróciła na początku XXI wieku.
Kto i dlaczego wymyślił konkurs na najpiękniejsze szopki krakowskie?
4 grudnia 2014 roku przeżywaliśmy kolejny, 72. Konkurs Szopek Krakowskich. Dla nas, współczesnych mieszkańców Krakowa, konkurs ten jest w zasadzie czymś oczywistym, czymś, bez czego nie wyobrażamy sobie inauguracji okresu Bożego Narodzenia w Krakowie. Warto jednak zadać sobie pytanie o początki konkursu – o to, kto i w jakim celu go zorganizował. Najpierw fakty – pierwszy Konkurs na najpiękniejsze szopki krakowskie(taka była oficjalna nazwa) zainaugurowano 21 grudnia 1937 roku o godzinie 11.00. Był to mroźny zimowy wtorek, w ówczesnym Krakowie – dzień targowy. Aby zorganizować konkurs trzeba było najprawdopodobniej, bodaj pierwszy raz w historii miasta, przesunąć targ na środę! Wokół pomnika Adama Mickiewicza rozłożono stoły i ławki, na których rozstawione miały zostać szopki, które nie zmieściły się na stopniach pomnika. Powietrze ogrzewały koksowe piecyki. W celu „utrzymania porządku” podczas konkursu wydelegowanych zostało 8 woźnych w galowych mundurach.
Ale kto ich wydelegował i tak to wszystko zorganizował?
Lajkonik na Wielkiej Wojnie
Już za chwilę, czyli w czwartek 26 czerwca, znowu będzie można spotkać Lajkonika na ulicach Krakowa. Chętnych do uderzenia lajkonikową buławą „na szczęście” co roku nie brakuje. Tradycje podobne do krakowskiego pochodu Lajkonika znane są na całym świecie, o czym można przekonać się na wystawie „Świat Lajkonika. Konik na świecie” prezentowanej w Pałacu Krzysztofory.
I wojna światowa doprowadziła do politycznych i społecznych przemian na ogromną skalę. Mniej znanym skutkiem tego konfliktu był jego wpływ na tradycyjną obrzędowość ludową. Wraz z ginącymi na froncie żołnierzami przemijały również lokalne zwyczaje. Czasami zdarzało się, że przywiązanie do tradycji było na tyle duże, że żołnierze urządzali ludowe uroczystość w okopach.
(na zdjęciu: Walenty Nalepa w roli Konika Zwierzynieckiego na ulicach Krakowa, Agencja Fotograficzna „Światowid”, Kraków, 11 czerwca 1931 r., wł. Muzeum Historyczne Miasta Krakowa)