Archiwum kategorii: Zbiory MHK

Ze zbiorów Cyfrowego Thesaurusa: witryna sklepu Elektrowni Miejskiej

witrynaW Kamienicy Hipolitów prezentowana jest wystawa Kupując oczami. Reklama w przedwojennym Krakowie. Wystawa przybliża świat reklamy i środków promocji z drugiej połowy XIX wieku i pierwszej połowy wieku XX.  Prezentowane są na niej między innymi reklamy sklepów i przedsiębiorstw działających w Krakowie lub powiązanych z miastem. Nieodzownym elementem każdego lokalu handlowego było okno wystawowe, którego aranżacja miała przyciągnąć i zachęcić przechodnia do wejścia do sklepu, a następnie dokonania zakupu. O istotnej roli witryn świadczy fakt urządzania w przedwojennym Krakowie konkursów na ich najlepszą aranżację.
Czytaj dalej

Ze zbiorów Cyfrowego Thesaurusa: Ignacy Krieger – fotograf Krakowa

kriegerW 2017 roku świętujemy jubileusz 200-lecia urodzin znakomitego fotografa Ignacego Kriegera. Przyszedł on na świat w miejscowości Mikołaj w pobliżu Wadowic, w rodzinie żydowskiej. Do Krakowa przybył w 1860 roku i otworzył swój pierwszy zakład fotograficzny przy ul. Grodzkiej 13, ogłaszając ten fakt w prasie wraz z informacją, że potrzebne umiejętności zdobył podczas zagranicznej praktyki. Następnie przeniósł atelier do kamienicy Bonerowskiej w narożu Rynku Głównego 42 i ul. św. Jana, gdzie zakład funkcjonował nieprzerwanie aż do likwidacji w 1926 roku, a więc przez ponad pół wieku! Ignacy zmarł w 1889 roku, został pochowany na nowym cmentarzu żydowskim przy ul. Miodowej i to właśnie inskrypcja umieszczona na nagrobku, podająca jego wiek w chwili śmierci, pozwala określić datę urodzenia na 1817, a nie 1820, jak wcześniej sądzono.
Czytaj dalej

Ze zbiorów Cyfrowego Thesaurusa: Gigant z Psiej Górki

kurier-codzienny18 grudnia 1910 r. ukazał się pierwszy numer dziennika „Ilustrowany Kurier Codzienny”. Jego założycielem był Marian Dąbrowski (1878-1958), polonista, dziennikarz i przedsiębiorca prasowy. W krótkim czasie „Kurier” stał się najpoczytniejszym dziennikiem w Krakowie. Początkowo była to nieduża gazetka z niewielką liczbą ilustracji rysowanych ręcznie. Siedziba redakcji mieściła się najpierw w Pałacu Spiskim przy Rynku Głównym 34. W 1918 r. „Ikac” przeprowadził się do własnego budynku przy ul. Basztowej 18. Dąbrowski założył tu drukarnię i rozpoczął tworzenie pierwszego w Polsce koncernu prasowego. Dziewięć lat później rozwijające się prężnie wydawnictwo przeniosło się do gmachu przy ul. Wielopole 1. Budynek ten został wzniesiony w latach 1920–1921 przez Tadeusza Stryjeńskiego i Franciszka Mączyńskiego jako duże i luksusowe centrum handlowe. Gmach wybudowano w miejscu niewielkiego wzniesienia zwanego Psią Górką, ponieważ niegdyś znajdował się tutaj cmentarz kalwinistów, których ówcześnie nazywano psami.
Czytaj dalej

Lotnicy umierają młodo – ze zbiorów Cyfrowego Thesaurusa

zwirowisko kopiaW niedzielę 11 września 1932 roku w Pradze miał się odbyć mityng lotniczy, z gościnnym udziałem polskich asów przestworzy: porucznika Franciszka Żwirki i inżyniera Stanisława Wigury. Zaledwie dwa tygodnie wcześniej odnieśli oni historyczny sukces, triumfując w Międzynarodowych Zawodach Samolotów Turystycznych „Challenge” w Berlinie. Polacy startowali w samolocie turystyczno-sportowym RWD-6, skonstruowanym specjalnie na zawody.
Czytaj dalej

Portret Teofila Trzcińskiego, autorstwa Stanisława Ignacego Witkiewicza ze zbiorów Cyfrowego Thesaurusa

teofil-trzcinskiPortret Teofila Trzcińskiego (1878-1952), reżysera, dyrektora teatru im. J. Słowackiego w Krakowie w latach 1918-1926 i 1929-1932, został wykonany przez Witkacego w 1920 roku.

Obraz powstał w okresie, w którym malarz sformułował swoją estetyczną teorię Czystej Formy. W myśl jej zasad w twórczości dominuje metafizyczny niepokój, objawiający się odejściem od życiowego prawdopodobieństwa na rzecz deformacji. Na portrecie można znaleźć litery „T.C”.  Ażeby je wyjaśnić musimy się przenieść do roku 1924, w którym Witkacy założył słynną Firmę Portretową. W regulaminie, który stworzył dla swojej „pracowni” podzielił tworzone przez siebie portrety na 5 typów, od A do E, gdzie każdy typ definiuje odrębny sposób obrazowania. I tak, Typ C (T.C), który wydaje się być najbardziej adekwatny do opisywanego portretu, przeznaczony był głównie dla przyjaciół i wykonywany był często na spotkaniach towarzyskich. Przynależność do tej kategorii potwierdza także data powstania portretu. Był to okres bliskiej współpracy malarza z dyrektorem krakowskiej sceny. Trzciński bowiem zamierzał wystawić w teatrze Tumora Mózgowicza Witkacego. Wymagało to od niego dużej odwagi, zwłaszcza, że wszystkie tego typu imprezy traktowane były przez Radę Miasta jako kontrowersyjne i często kończyły się skandalem. Także prapremiera dramatu Witkacego poprzedzona była kilkumiesięcznymi bojami toczonymi z cenzurą, policją i urzędem wojewody. Utarczki te sprawiły, że do premiery doszło dopiero 30 czerwca 1921 roku. Aktorzy nie chcieli wystąpić w tym awangardowym utworze. Artysta Zygmunt Nowakowski kategorycznie odrzucił zaproponowaną mu do wykonania rolę, twierdząc, że nie będzie grał w „głupim nonsensie”. Po premierze pojawiły się w prasie krakowskiej, w większości krytyczne, oceny tego dzieła. Jednak dramatopisarz i tak był zadowolony z rezultatów pracy całego zespołu artystycznego i reżyserii Trzcińskiego. Tak napisał o tym do dyrektora: „(…) Jest pan takim geniuszem reżyserii twórczej, że leżę przed Panem na metafizycznym pempku”. Trzciński nie zraził się negatywnymi recenzjami i rok później pokazał Kurkę Wodną, co pozwoliło mu zapisać się w historii teatru jako popularyzatorowi awangardowej twórczości.

Więcej zbiorów MHK na stronie Cyfrowy Thesaurus.

 

 

Uruchomienie Wielkiego Pieca w Nowej Hucie – ze zbiorów Cyfrowego Thesaurusa

 

wielki-piecStal się leje, moc truchleje” – ironizował w latach 70. XX w. Jacek Kleyff w piosence pt. „Telewizja”, która wyśmiewała absurdy gierkowskiej propagandy. Rzeczywiście w czasach PRL czytelnicy gazet, oglądacze telewizji, a nawet kinomani, którzy przed seansem podziwiali obowiązkową „Polską Kroniką Filmową”, często byli raczeni takimi tematami: planowanie budowy Wielkiego Pieca, budowa Wielkiego Pieca, uruchomienie Wielkiego Pieca, remonty Wielkiego Pieca, nie zapominając rzecz jasna o rekordowych wytopach.  Czytaj dalej

„Ach, jakież to cudowne!” – o reklamie w przedwojennym Krakowie

szampon-luksusowy

 Wystawa „Kupując oczami. Reklama w przedwojennym Krakowie” przybliża bogaty świat środków reklamowych stosowanych przez miejscowych przedsiębiorców w drugiej połowie XIX wieku i pierwszych dekadach wieku XX. Rozmaite zabiegi zmierzające do pozyskania klientów stosowano w Krakowie zapewne już w czasach średniowiecznych, gdy Rynek tętnił handlowym gwarem. Próżno jednak szukać ich śladów. Materialne pozostałości można odnaleźć dopiero w wieku XIX, gdy wraz z rozwojem produkcji na masową skalę, a tym samym potrzebami zbycia tworów, reklama zyskiwała na znaczeniu, stawała się coraz powszechniejsza. Cezurą czasową wystawy jest rok 1939 i bynajmniej nie dlatego, że reklama wtedy znikła, lecz uległ zmianie jej charakter.

O trikach reklamowych w przedwojennym Krakowie pisze dr Iwona Kawalla, kuratorka wystawy.

Czytaj dalej

Tableau Gimnazjum Żeńskiego – ze zbiorów Cyfrowego Thesaurusa

gimnazjumTableau wykonane w 1897 r. przedstawia pierwsze grono pedagogiczne i uczennice Gimnazjum Żeńskiego w Krakowie. Gimnazjum to było pierwszą na ziemiach polskich średnią szkołą żeńską z programem gimnazjum męskiego. Zostało ono otwarte w lokalu przy ul. Św. Jana 11, z inicjatywy Stowarzyszenia Pomocy Naukowej dla Polek im. Ignacego Józefa Kraszewskiego.

Czytaj dalej

Grzegórzki wczoraj i dziś

Czy wiecie, co ponad sto lat temu znajdowało się w miejscu dzisiejszej Galerii Kazimierz? Dlaczego przy głównym wejściu do tego centrum handlowego stoją budynki o nietypowej architekturze? Czy to prawda, że czekoladę Milkę przed wiekiem produkowano w grzegórzeckiej fabryce słodyczy? A może ciekawi Was, skąd pochodzi nazwa dzielnicy Grzegórzki?

fabryka-wyrobow-gumowych-berson-fot-agencja-fotograficzna-swiatowid-lata-30-xx-w

Fabryka wyrobów gumowych Berson, fot. Agencja Fotograficzna Światowid, lata 30. XX w.

Jeśli tak, koniecznie przyjdźcie na wystawę „Zwierzyniec zaprasza: Grzegórzki” w Domu Zwierzynieckim przy Królowej Jadwigi 41. Wernisaż wystawy już dzisiaj 23 września 2016 r. o godzinie 17:00!  Na gości będzie czekał krakowski kumpir i butelka kefiru. Wstęp wolny.

Czytaj dalej

Ze zbiorów Cyfrowego Thesaurusa – fotografia Antoniny Hoffmann

Hoffmanowa_thesaurusFotografia Antoniny Hoffmann w tytułowej roli w dramacie Balladyna Juliusza Słowackiego.
Prezentowana fotografia jest eksponatem niezwykłym. Stanowi ona świadectwo nie tylko rozwijającej się sztuki teatralnej, ale i fotograficznej. Co nie mniej ważne, dokumentuje ona prapremierę dzieła Słowackiego pt. Balladyna wystawionego w Teatrze Krakowskim 11stycznia 1868. Na zdjęciu widzimy gwiazdę teatru Antoninę Hoffmann (1840-1897), która odtwarzała tytułową postać. Rola ta należy do jednej z najlepszych w jej dorobku artystycznym. Poza estetycznymi doznaniami, zdjęcie to dostarcza nam informacji na temat kostiumów oraz sposobu gry XIX-wiecznych aktorów. Czytaj dalej